Technika próżni

i technologie próżniowe

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Próżniowego

nr 18 (1/2006)

pod redakcją prof. dr hab. Tomasz Stobieckiego
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
http://www.ptp.agh.edu.pl

Biuletyn dofinansowany przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji

Sprawozdanie z II Szkolenia z Zakresu Podstaw Techniki Próżni 1-3 czerwca 2006, Kraków

II Szkolenie z Zakresu Podstaw Techniki Próżni zostało zorganizowane przez PTP, Zakład Fizyki Doświadczalnej Instytutu Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Centrum Badań Układów Nanoskopowych i Zaawansowanych Materiałów, NANOSAM Instytutu Fizyki UJ, pod patronatem międzynarodowej Unii IUVSTA (International Union for Vacuum Science, Technology and Application), która dofinansowała szkolenie w kwocie 3600
franków szwajcarskich. W szkoleniu uczestniczyło107 osób. Szkolenie przeznaczone było dla polskich techników, inżynierów produkcji, młodszych pracowników naukowych oraz studentów odpowiedzialnych za bezpieczną obsługę, instalację i użytkowanie sprzętu próżniowego w przemyśle oraz w laboratoriach edukacyjnych i badawczych. Celem kursu było rozszerzenie wiedzy oraz zrozumienia podstawowych procesów fizycznych niezbędnych dla technologii próżniowych, dostarczenie praktycznej wiedzy potrzebnej dla codziennej obsługi urządzeń próżniowych oraz pomiarów próżni, jak również wprowadzenie kursantów w wybrane zagadnienia procesów technologicznych wymagających próżni. Kurs zakończony został testem kwalifikacyjnym obejmującym zagadnienia przedstawiane w trakcie trwania kursu. Test z wynikiem pozytywnym zdało 82 uczestników szkolenia, którzy otrzymali certyfikat wydany przez Polskie Towarzystwo Próżniowe. Program w liczbie 15 godzin szkolenia obejmował:

  • Podstawowe procesy fizyczne związane z technologią próżni – wykładowca dr hab. Piotr Szwemin, Politechnika Warszawska,
  • Metody otrzymywania próżni oraz urządzenia do tego służące – wykładowca prof. dr hab. Andrzej Hałas, Politechnika Wrocławska
    Pomiary próżni:
  • Pomiar ciśnień całkowitych – wykładowca dr hab. Piotr Szwemin, Politechnika Warszawska
  • Pomiary ciśnienia cząstkowego, detekcja nieszczelności – wykładowcy: dr Janusz Budzioch, firma Prevac i dr Artur Kajoch firma Softrade,
  • Przemysłowe zastosowania techniki próżniowej – wykładowca prof. dr hab. Edward Leja AGH
  • Wykłady specjalistyczne w grupach prowadzone przez przedstawicieli firm próżniowych – wykładowcy: dr Janusz Budzioch firma PREVAC, dr Artur Kajoch firma SOFTRADE, Maria Tymieniecka firma COMEF, Ryszard Tyrankiewicz firma ARTVAC,
  • Test egzaminacyjny.

V International Workshop on Semiconductor Gas Sensors (SGS) 10-13 September 2006

W dniach 10-13 września 2006 r. odbyła się w CRW „MUFLON” w Ustroniu, pod auspicjami Sekcji Nauki o Powierzchni oraz Sekcji Struktur Cienkowarstwowych Polskiego Towarzystwa Próżniowego, cykliczna międzynarodowa konferencja naukowa: V International Workshop on Semiconductor Gas Sensors -SGS 2006. Głównym organizatorem było Europejskie Centrum Doskonałości CESIS (Centre of Excellence in Physics and Technology of Semiconductor Interfaces and Sensors) przy Zakładzie Technologii Elektronowej Politechniki Śląskiej w Gliwicach, którego koordynatorem jest prof.dr hab. Jacek SZUBER. Był on również Przewodniczącym Komitetu Naukowego Warsztatów SGS2006. Przewodniczącą Komitetu Organizacyjnego Warsztatów SGS2006 była natomiast Monika KWOKA, doktorantka Zakładu Technologii Elektronowej Politechniki Śląskiej w Gliwicach.
Warsztaty SGS2006 były już piątym, kolejnym spotkaniem naukowym specjalistów zajmujących się półprzewodnikowymi sensorami gazowymi. Ogółem wzięło w nich udział ponad 40 uczestników, w tym prawie 30 zagranicznych ze wszystkich najważniejszych światowych ośrodków naukowych z tej tematyki, w tym m.in. z Australii, Czech, Francji, Hiszpanii, Holandii, Japonii, Mołdawii, Niemiec, Węgier, Włoch i Polski.

1
Rys.1. Wspólna fotografia uczestników warsztatów SGS2006 w Ustroniu.

Warsztaty SGS2006 stały się okazją do wymiany informacji, doświadczeń i pomysłów, forum do szerokiej dyskusji na temat aktualnie prowadzonych badań z tematyki półprzewodnikowych sensorów gazowych w świecie, oraz umożliwiło prezentację swoich osiągnięć naukowych, zwłaszcza młodym naukowcom.
Uroczystego otwarcia Warsztatów dokonał Prof. Jacek SZUBER. W trakcie sesji otwarcia pierwszy referat pt. „Metal oxide single crystal nanowires – a new generation of gas sensors”wygłosił Prof. Georgio SBERVEGLIERI z Uniwersytetu w Bresci w Włoszech. W tej sesji wystąpił również prof. Yasuhiro SHIMIZU z Uniwersytetu w Nagasaki w Japonii z referatem pt. ”Gas sensing properties of nanostructured semiconductor gas sensors”.
Przedmiotem drugiej sesji tematycznej pierwszego dnia Warsztatów były również nowe kierunki w technologii półprzewodnikowych materiałów sensorowych, w ramach której prof. Luca LOZZI z Uniwersytetu w L’Aquila we Włoszech wygłosił referat pt. „Growth and characterization of WO3 nanofibers for gas sensing applications”, natomiast Dr. Radu IONESCU z Uniwersytetu w Taragonie w Hiszpanii przedstawił referat pt. “Thermally modulated metal oxide gas sensors, carbon nanotubes and hybrid metal oxide/carbon nanotubes materials. Tematyka ta była również przedmiotem trzeciej sesji tematycznej pierwszego dnia Warsztatów, w ramach której referat nt. „Nanostructured thick film gas sensors: a broader view” wygłosił Prof. Giuliano MARTINELLI z Uniwersytetu w Ferrarze we Włoszech, natomiast Dr. Alberto VOMIERO z Uniwersytetu w Bresci przedstawił komunikat p.t. „Growth of In2O3 nanowires and application as high-sensitivity gas sensors. Przedmiotem ostatniej sesji tematycznej pierwszego dnia Warsztatów były wybrane zastosowania półprzewodnikowych sensorów gazowych, a referaty wygłosili Prof. Claus-Dieter KOHL z Uniwersytetu w Giessen w Niemczech nt. „Gas sensor investigations in characterizing textile fibers”,oraz Dr Luca FRANCIOSI z Instytutu Mikroelektroniki i Mikrosystemów w Lecce we Włoszech nt. „Microsystems technology and chemical sensors in automotive applications. W pierwszym dniu Warsztatów odbyła się również Sesja Plakatowa, w trakcie której zaprezentowano 12 komunikatów z prac własnych, oraz przyjęcie powitalne, które było ona okazją do bezpośrednich spotkań i dyskusji uczestników Warsztatów w mniej formalnej atmosferze.

2

Fot.2. Prof. C.Pijolat (z lewej) oraz prof. G.Martinelli (z prawej) w trakcie przyjęcia powitalnego warsztatów SGS2006.

Drugi dzień obrad warsztatów SGS2006 rozpoczęła sesja poświęcona własnościom elektronowym półprzewodnikowych sensorów gazowych, w trakcie której Prof. Noboru YAMAZOE z Uniwersytetu w Fukuoka w Japonii wygłosił referat nt. „Contribution of electron tunneling transport in semiconductor gas sensor”, natomiast Dr. Luca OTTAVIANO z Uniwersytetu w L’Aquila we Włoszech przedstawił referat pt. „Transport properties of pure and gas exposed pentacene thin films”. Ale drugi dzień obrad warsztatów SGS2006 zdominowała tematyka dwutlenku cyny, podstawowego materiału stosowanego w technologii pólprzewodnikowych sensorów gazowych. W ramach dwóch sesji naukowych z tej tematyki referaty wygłosili Prof. Kengo SHIMANOE z Uniwersytetu w Fukuoka w Japonii nt. „Wet process toward high-sensitive SnO2-based gas sensorsProf. Ghenadii KOROTCENKOV z Politechniki w Kiszyniowie w Mołdawii nt. „Influence of morphology and crystallographic structure of metal oxides on gas response of semiconductor resistive type sensors”,oraz Prof. Christophe PIJOLAT z Wyższej Szkoły Górniczej w Saint-Etienne we Francji nt. „Influence of metallic electrodes on the electrical performances of gas sensorsW ramach tych sesji przedstawiono również dwa krótkie komunikaty:  Thorsten WAGNER z Uniwersytetu w Giessen w Niemczech nt. „Humidity independent gas-sensing using mesoporous SnO2“, oraz Dr. Libor GAJDOSIK  Politechniki w Ostrawie w Czechach nt. „Discrimination of organic solvents by tin dioxide gas sensors”.
Program naukowy drugiego dnia zakończyła sesja poświęcona wykorzystaniu akustycznych fal powierzchniowych do detekcji gazów, w trakcie której referat nt. „Nanomaterial based acoustic wave gas sensors” wygłosił Prof. Wojciech WŁODARSKI z Uniwersytetu w Melbourne w Australii, natomiast krótki komunikat nt. „Surface acoustic wave hydrogen sensor with selective membrane” przedstawił Dr Wiesław JAKUBIK z Politechniki Śląskiej w Gliwicach.
Drugi dzień Warsztatów zakończyła uroczysta kolacja, będąca kolejną  okazją do bezpośrednich kontaktów i rozmów uczestników.

3

Fot.3. Uczestnicy warsztatów SGS2006 w trakcie uroczystej kolacji:(od lewej) Prof. C.Pijolat, Dr. J.Bross, Prof. J.Szuber, Prof. N.Yamazoe, Prof. M.Takahashi i Prof. K.Zakrzewska.

Trzeci dzień Warsztatów SGS2006 rozpoczęła sesja poświęcona tematyce  materiałów tlenkowych coraz powszechniej stosowanych w technologii pólprzewodni-kowych sensorów gazowych. W trakcie tej sesji referat nt. „Light induced phenomena in TiO2-SnO2 system for gas sensing” wygłosiła Prof. Katarzyna ZAKRZEWSKA z AGH w Krakowie, natomiast krótkie komunikaty: Dr Maria CAROTTA z Uniwersytetu w Ferrarze we Włoszech nt. “Comparison between titania thick films obtained through sol gel and hydrothermal synthetic processes”, oraz Prof. Tadeusz PISARKIEWICZ  z AGH w Krakowie nt. “Study of polyaniline/In2O3 nanofiber composite thin film hydrogen sensor”. Przedmiotem ostatniej sesji tematycznej Warsztatów SGS2006 były nowe półprzewodnikowe materiały i systemy sensorowe. W trakcie tej sesji referat nt. „Gas sensor applications of porous Si layers”wygłosił Prof. Janos MIZSEI z Uniwersytetu Technicznego w Budapeszcie na Węgrzech, natomiast komunikat nt. „Semiconductor carbon molecular sieves with inorganic nanoclusters – a novel material for chemical sensors”przedstawił Prof. Jerzy ŁUKASZEWICZ z Uniwersytetu M.Kopernika w Toruniu. Cechą charakterystryczną Warsztatów SGS2006 była bardzo ożywiona, nieskrępowana czasowo dyskusja po każdym z wystąpień.

4

Fot.4. Ożywiona dyskusja po referacie Dr.L.Ottaviano moderowana przez Prof.J.Mizsei, z udziałem (od lewej) Prof. G.Sberveglieri, Prof. N.Yamazoe i Prof. M.Takahashi.

Ostatnim punktem programu naukowego Warsztatów SGS2006 była tzw. Dyskusja Okrągłego Stołu poświęcona aktualnym problemom i perspektywom rozwoju półprzewodnikowych sensorów gazowych, ktorą moderował Prof. Ghenadii KOROTCENKOV, po której prof. Jacek SZUBER dokonał uroczystego zamknięcia Warsztatów.

5

Fot.5. Dyskusja w trakcie obrad Okrągłego Stołu moderowana przez Prof.G.Korotcenkova,  z udziałem m.in. Prof. N.Yamazoe i Prof. M.Takahashi.

Ostatnim punktem programu socjalnego Warsztatów SGS2006 był piknik przy ognisku, w trakcie którego uczestnicy mogli posmakować typowych dań regionalnych.

6

Fot.6. Rozmowa z udziałem (od lewej) Dr.J.Brossa, Prof. N.Yamazoe, Prof. J.Łukaszewicza,   Prof. Y.Shimizu i Prof. M.Takahashi w trakcie pikniku przy ognisku.

Organizatorzy Warsztatów SGS2006 wydali specjalny zeszyt z programem i streszczeniami przedstawionych referatów i komunikatów. Materiały Warsztatów zostaną wydane w specjalnym numerze czasopisma THIN SOLID FILMS z tzw. listy filadelfijskiej w wydawnictwie Elsevier (Holandia). Aktualnie trwa proces recenzji ponad 20 prac złożonych do druku. Edytorem gościnnym jest Dyrektor Warsztatów SGS2006 – Prof. Jacek SZUBER. Warsztaty SGS2006 były finansowane głównie z opłat konferencyjnych wnoszonych przez uczestników, oraz z dotacji Polskiego Towarzystwa Próżniowego i otrzymanej z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Sponsorem strategicznym Warsztatów były jednak Europejskie Centrum Doskonałości CESIS oraz Europejska Sieć Doskonałości GOSPEL przy Zakładzie Technologii Elektronowej Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Z dotacji celowej tego ostatniego projektu będą m.in. pokryte koszty druku materiałów konferencyjnych w THIN SOLID FILMS. W powszechnej opinii uczestników Warsztaty SGS dobrze wkomponowały się w cykl konferencji naukowych z tematyki sensorów gazowych organizowanych w świecie i zgodnie ze wstępnymi ustaleniami będą dalej organizowane cyklicznie co 2 lata, z udziałem specjalistów ze wszystkich ważniejszych ośrodków światowych z tej tematyki.

Jacek Szuber
Zakład Technologii Elektronowej
Politechniki Śląskiej

Sprawozdanie z Vacuum Based Science and Technology with Joint Meeting of the German Vacuum Society (DVG), Polish Vacuum Society (PTP), The Swedish Vacuum Society and Swiss Vacuum Society Darmstadt October 10 – 13 2006

Wspólna konferencja towarzystw próżniowych Niemieckiego, Polskiego, Szwedzkiego i Szwajcarskiego została zorganizowana przez Niemieckie Towarzystwo Próżniowe (DVG) (http://www-w2k.gsi.de/dvg-tagung-2006). Obrady konferencji i pawilony wystawiennicze firm próżniowych były zlokalizowane w Gesellschaft für Schwerionenforschung, GSI, Darmstadt. Przewodniczącym spotkania ze strony Niemieckiego Towarzystwa Próżniowego był prof. Hans Oechsner, natomiast vice-przewodniczącym prof. Marek Szymoński z UJ – aktualny przewodniczący PTP. W czasie konferencji wygłoszono i zaprezentowano następujące prace:

Session 1: Self-Assembled Nanostructures

L. Reine Wallenberg, Lund University, Sweden
Self-assembling 1D–3D nanowire devices
M. Szymoński, UJ, Kraków, Poland
Metal nanostructures assembled on semiconductor and insulator surfaces studied in UHV by non-contact Force Microscopy
D. Sander, Max-Planck-Institut für Mikrostrukturphysik, Halle, Germany
Electron-confinement in nm-size vacancy islands: experiment and theory

Session 2: Nanoscaled Heterostructures

W.Heiss, Institut für Halbleiter-und Festkörperphysik, Universität Linz, Austria
Quantum dots with coherent interfaces between rocksalt-PbTe and zincblende-CdTe
E. Czerwosz, Akademia Świetokrzyska, Kielce, Poland
Properties of Pd nanocrystals prepared by PVD method
B. Ściana, Faculty of Microsystem Electronics and Photonics, Wrocław University of Technology, Poland
APMOVPE growth and characterisation of undoped GaAsN/ GaAs heterostructures

Session 3: Intrinsic Thin Film Properties

J. Patscheider, EMPA Laboratory for Nanoscale Materials Science, Dübendorf, Switzerland Interfaces and interphases in nanocomposite hard coatings
F. Richter, Chemnitz University of Technology, Institute of Physics, Germany
Inhomogeneous film property distribution due to the cross-magnetron effect: pulsed ITO sputtering as an example
P. Mazur, Institute of Experimental Physics, University of Wroclaw, Poland
Topography of ultrathin Cr layers on 6H-SiC(0001): an AFM study
Rudolf-Jaeckel Award with laureate lecture
K. Jousten, president German Vacuum Society DVG

Session 4: Research and Applications of MAX-Phases

D. Music,Materials Chemistry, RWTH Aachen University, Germany
Bonding, structure evolution and elastic properties of MAX phases
U. Jansson, Department of Materials Chemistry, Uppsala University, Sweden
Design and applications of thin films in MAX systems
W. Gulbiński,Technical University of Koszalin, Physics Department, Poland
Thin films of phases from the Ti-Si-C system
D.P. Sigumonrong, Materials Chemistry, RWTH Aachen, Germany
Synthesis and elastic properties of Cr2AlC thin films by magnetron sputtering
H. Oechsner, Institut für Oberflächen- und Schichtanalytik IFOS Kaiserslautern, Germany
Chemical phase depth profiling by electron gas SNMS

Session 5: Characterisation Methods        

R. Frömter, Institute of Applied Physics, University of Hamburg, Germany
Investigating ferromagnetic films and nanostructures with SEMPA
D. Sander, Max-Planck-Institut für Mikrostrukturphysik, Halle, Germany
In-situ stress measurements during surface reconstruction, film growth and film magnetization
W. M. Jacoby, University of Applied Science, Rüsselsheim, Germany
Ion source and irridiation facility at the University of Applied Science in Rüsselsheim

Session 6: Thin Film Deposition

C. Oehr,FhG IGB Stuttgart, Germany
Deposition of ultra-thin films by plasma polymerization
M. Wahl, Institut für Oberflächen und Schichtanalytik IFOS GmbH, Kaiserslautern, Germany Quantitative determination of surface properties of plasma polymer films with the high lateral resolution capability of ToF-SIMS
L. Schäfer,Fraunhofer IST, Braunschweig, Germany
Thin film deposition from hot-filament activated low pressure gas phases
W. Precht,Polish Navy Academy, Poland
Recent advances in hard and super-hard anti-wear coating technology
M.C. Bellachioma, GSI Darmstadt, Germany
Thin film getter coatings for the SIS 18 upgrade

Session 7: Semiconductor Structures

R. Paszkiewicz, Faculty of Microelectronics and Photonic, Wroclaw University of Technology, Poland
Functionally graded semiconductor layers for devices application
M. Eibelhuber, Institut für Halbleiterphysik, Universität Linz, Austria
Mid-infrared high finesse microcavities and vertical-cavity lasers based on IV-VI semiconductor/BaF2 broad-band Bragg mirrors
K. Kosiel, Instytut Technologii Elektronowej, Warszawa, Poland
Increasing of quantum efficiency of InGaAs/GaAs GRINSCH laser by optimizing the construction and technology

Session 8: Nanobiology

D. J. Müller, Center of Biotechnology, University of Technology, Dresden, Germany Nanobiotechnological drug screening: Understanding and directing mechanisms that drive cellular machines

Session 9: Vacuum Measurement and Production

F. Völklein, FH Wiesbaden, University of Applied Sciences, Rüsselsheim, Germany Microstructured vacuum gauges and their future perspectives
H.Londer, Product development, Alvatec, Althofen, Austria
New high capacity getter for vacuum insulated mobile LH2 storage tank systems
H. Kollmus, GSI-Darmstadt, Germany
Ion beam-loss induced desorption and consequences for heavy ion synchrotrons

P.H. Mokler,GSI-Darmstadt, Germany
New turbomolecular pump with central opening for free axial access

Posters:

An improved cold-cathode ionization gauge of inverted magnetron-type with expanded life-time
S. Wilfert1, C. Edelmann2
1 GSI-Darmstadt, Germany 2 Otto-von-Guericke-Universitaet Magdeburg, Germany
Femtosecond time-resolved PEEM: Implementation and potentials
M. Rohmer, C. Wiemann, D. Bayer, J. Lang, M. Aeschlimann, M. Bauer
Fachbereich Physik, TU Kaiserslautern, Germany

Sprawozdanie z XIV Walnego Zebrania sprawozdawczo – programowego Polskiego Towarzystwa Próżniowego Kraków 2 czerwca 2006

Na podstawie § 25 pkt. 4 statutu PTP Zarząd zwołał Walne Zebranie Sprawozdawczo – Programowe Członków Towarzystwa w Krakowie, w Instytucie Fizyki UJ w dniu 02 czerwca 2006 – w trakcie „Szkolenia z zakresu techniki próżni”.
W I terminie o godz. 1330 zebranie nie odbyło się z powodu braku kworum. Aktualna liczba członków zwyczajnych PTP – 113 osób, liczba członków wspierających PTP – 11. Zgodnie z § 20 pkt. 1 statutu PTP zebranie rozpoczęło się w terminie II o godz. 1400 przy obecnych 15 członkach zwyczajnych i 6 członkach wspierających i miało przebieg zgodny z następującym porządkiem obrad:

  • Otwarcie zebrania
  • Wybory Sekretarza Walnego Zebrania
  • Przyjęcie porządku obrad
  • Wybór Komisji Wnioskowej
  • Sprawozdanie Zarządu z działalności za drugi rok kadencji i program działania na trzeci rok kadencji Zarządu.
  • Sprawozdanie finansowe za drugi rok kadencji.
  • Plan finansowy na trzeci rok kadencji.
  • Opinia Komisji Rewizyjnej w sprawie działalności Zarządu PTP i sprawozdania finansowego.
  • Dyskusja
  • Podjęcie uchwał w sprawie sprawozdania z działalności Zarządu PTP i sprawozdania finansowego za drugi rok kadencji oraz planu działalności i planu finansowego na trzeci rok kadencji Zarządu PTP.
  • Wolne wnioski
  • Sprawozdanie Komisji Wnioskowej
  • Zakończenie Walnego Zebrania.

Przebieg zebrania

Zebranie otworzył i prowadził przewodniczący PTP prof. Marek Szymoński. W jawnym głosowaniu jednomyślnie na sekretarza zebrania wybrano dr inż. Katarzynę Olszewską, przyjęto zaproponowany porządek obrad i wybrano Komisję Wnioskową w składzie prof. Tomasz Stobiecki, dr inż. Konstanty Marszałek. Przewodniczący PTP przedstawił sprawozdanie Zarządu z działalności za okres od 29 października 2005 do 2 czerwca 2006 i program działania na ostatni rok kadencji Zarządu. Sprawozdanie finansowe, za miniony okres i plan finansowy na ostatni rok kadencji Zarządu, w imieniu nieobecnego skarbnika dr inż. Mirosława Kozłowskiego złożyła sekretarz PTP pani Katarzyna Olszewska.

Sprawozdanie Zarządu Polskiego Towarzystwa Próżniowego z działalności od 29 października 2005 do 2 czerwca 2006

W kadencji od 29 października 2005 do 2 czerwca 2006 prace Zarządu PTP koncentrowały się na następujących zagadnieniach:

  1. działalności naukowej Towarzystwa na rok 2006,
  2. działalności wydawniczej (biuletyn i witryna internetowa PTP: http://www.ptp.agh.edu.pl
  3. współpracy międzynarodowej i współpracy z IUVSTA
  4. sprawach organizacyjno członkowskich

Materiały źródłowe

  • Protokoły z Zebrań Zarządu PTP:
  • Protokół 2/2005 z posiedzenia Zarządu PTP w Krakowie w dniu 26.11.2005
  • Protokół 1/2006 z posiedzenia Zarządu PTP w Warszawie w dniu 24.02.2006
  • Materiały do konkursu im. J. Groszkowskiego
  • Biuletyn PTP nr 2-3(40-41) 2005 pod redakcją prof. dr hab. Tomasza Stobieckiego „Technika próżni i technologie próżniowe”, numer okolicznościowy [Biuletyn PTP nr 1 (39) 2005] wydany łącznie z materiałami konferencji „Joint Meeting of the German Vacuum Society (DVG) and the Polish Vacuum Society (PTP)Vacuum Based Science and Technology”, które odbyło się w Krakowie w dniach od 26 do 29 października.
  • Biuletyny 16(1) 2005 i 17(2) 2005 PTP wersja internetowa http://www.ptp.agh.edu.pl

Ad.1 Działalność naukowa

Działalność polegała na pracy w sekcjach, na organizowaniu i przygotowywaniu planowanych konferencji i warsztatów naukowych oraz rozstrzygnięciu konkursu im. J. Groszkowskiego na najlepsza pracę doktorska i magisterską.

Konkurs im. J. Groszkowskiego

Nie została rozstrzygnięta edycja konkursu za rok 2005 na najlepszą pracę doktorską i magisterską z powodu nie wpłynięcia żadnej prac w kategorii magisterskiej, jak również doktorskiej. Przyczynę tego stanu rzeczy analizowano na zebraniu zarządu w dniu 24 lutego na posiedzeniu w Warszawie (patrz p.3 protokołu 1/2006). Stosując się do wskazówek zarządu pan prof. dr hab. inż. Piotr Szwemin przewodniczący komisji konkursowej, przygotował plakat, zmodyfikował regulamin konkursu, przekazał spis instytutów naukowych, z których pochodzili laureaci z ostatnich dwunastu lat (patrz załącznik do sprawozdania). Na najbliższym posiedzeniu zarządu w dniu 1 czerwca 2006 sprawa konkursu będzie dalej dyskutowana.
Szkoły i konferencje organizowane pod patronatem PTP
W okresie sprawozdawczym zorganizowano pod patronatem PTP 1 konferencję, 1 warsztaty i 1 szkolenie.

W roku 2005

Joint Meeting of the German Vacuum Society (DVG) and Polish Vacuum Society (PTP) Vacuum Based Science and Technology and 4thAnnual Meeting of the German Vacuum Society DVG, Kraków 26-29 październik 2005
Organizatorzy:
PTP, Zakład Fizyki Doświadczalnej Instytutu Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Centrum Badań Układów Nanoskopowych i Zaawansowanych Materiałów, NANOSAM Instytutu Fizyki UJ. http://confer.uj.edu.pl/DVG_PTP/
Obrady konferencji i pawilony wystawiennicze firm próżniowych były zlokalizowane w Bibliotece Jagiellońskiej. W konferencji uczestniczyło aktywnie 70 osób (16 Niemców, 1 Włoch, 1 Anglik i 52 Polaków), swoje pawilony miało 7 firm zagranicznych i 6 polskich. Ze względu na ciekawe, przeglądowe wykłady z nanotechnologii cienkowarstwowych i interesującą wystawę, w obradach konferencji uczestniczyli licznie (poza regularnymi uczestnikami), naukowcy i doktoranci z wielu instytucji naukowo-badawczych Krakowa. Ze strony polskiej przewodniczącym a zarazem gospodarzem był prof. Marek Szymoński z UJ – aktualny przewodniczący PTP. Przewodniczącym spotkania ze strony Niemieckiego Towarzystwa Próżniowego był prof. Hans Ochsner, emerytowany profesor Uniwersytetu w Kaiserslautern, założyciel i długoletni kierownik Katedry Fizyki i Institute of Surface and Thin Film Analysis zasłużony były przewodniczący DVG (Deutsche Vakuum Geselschaft).
Obszerne sprawozdanie naukowe z konferencji można znaleźć w wydrukowanym wydaniu Biuletynu PTP nr (40) 2005 oraz na stronach internetowych towarzystwa http://www.ptp.agh.edu.pl

43rd IUVSTA Workshop on Chemical Sensitivity in Scanning Probe Microscopy Zakopane 29 listopad do 3 grudzień 2005

Organizatorzy:
Sekcja Nauki o Powierzchni oraz Sekcja Cienkich Warstw PTP, Zakład Fizyki Doświadczalnej Instytutu Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Centrum Badań Układów Nanoskopowych i Zaawansowanych Materiałów, NANOSAM Instytutu Fizyki UJ (prof. Marek Szymoński).
W seminarium wzięło udział 90 osób, wygłoszono 8 referatów przez zaproszonych referentów, 11 komunikatów oraz podczas sesji plakatowej zaprezentowano 5 prac. Szczegółowe informacje o seminarium na stronie internetowej.
http://confer.uj.edu.pl/IUVSTA_Workshop/

W grudniu 2005 r. ukazały się prace Naukowe Politechniki Warszawskiej z serii „Elektronika” zatytułowane „Technika próżni i technologie próżniowe”, zeszyt 153, 2005. Zeszyt zawiera referaty i prezentacje przedstawione na VII Krajowej Konferencji Techniki Próżni (Cedzyna 2005), liczba referatów 34 (w tym referat p. A. Steca z Politechniki Rzeszowskiej – laureta nagrody im. Groszkowskiego).

W roku 2006

Konferencje w przygotowaniu

Szkoła z zakresu techniki próżni pod patronatem PTP oraz IUVSTA Kraków, 1 – 3 czerwca 2006.

Organizatorzy :
Centrum Badań Układów Nanoskopowych i Zaawansowanych Materiałów, NANOSAM
Instytut Fizyki, Uniwersytetu Jagiellońskiego (prof. Marek Szymoński).

http://www.if.uj.edu.pl/NANOSAM/proznia2006/

Szkolenie obejmowało 15 godzin zajęć prowadzonych zarówno przez nauczycieli akademickich jak i przedstawicieli przemysłu. Brało udział 105 uczestników szkolenia, co oznacza blisko dwukrotny wzrost zainteresowania w stosunku do pierwszej Szkoły, która odbyła się w listopadzie 2004 roku. Wydano książkę z materiałami szkolenia o objętości 174 stron. Zawiera ona pełny tekst rozdziału prof. A. Hałasa o pompach próżniowych i reprodukcję prezentacji w formacie MS Power Point dla pozostałych części szkolenia. Jest to najobszerniejsze wydawnictwo o charakterze edukacyjnym powstałe pod patronatem PTP w jego 14 letniej historii.

V International Workshop on Semiconductor Gas Sensors – SGS’2006, 10 – 13 września Ustroń Śląski

Sekcja Nauki o Powierzchni oraz Sekcja Sekcja Cienkich Warstw PTP (prof. Jacek Szuber), Europejskie Centrum Doskonałości CESIS (Centre of Excellence in Physics and Technology of Semiconductor Interfaces and Sensors) przy Zakładzie Mikroelektroniki Politechniki Śląskiej w Gliwicach.

Materiały z konferencji ukażą się w specjalnym zeszycie Thin Solid Films.
http://www.sgs2006.cesis.org.pl/

II konferencja „Vacuum Based Science and Technology” – Darmstadt, 9-13 października 2006

wspólna konferencja z niemieckim, szwedzkim, szwajcarskim i polskim towarzystwem próżniowym.
Organizatorem lokalnym jest DVG; członkowie PTP są członkami Komitetu Programowego a prof. M. Szymoński jest współprzewodniczącym Konferencji. 

W roku 2007

Konferencje planowane

Nanotechnologie (tytuł roboczy)
Organizator
Sekcja Sekcja Cienkich Warstw PTP (prof. Marek Tłaczała), Polskie Towarzystwo Chemiczne i Politechnika Wrocławska.
Konferencja odbędzie się w nowym obiekcie Politechniki Wrocławskiej w kwietniu 2007. Zakres Tematyczny będzie obejmował: nanobiotechnologię, nanofotonikę, nanoinżynierię powierzchni, nowe nanotechnologie i nanomateriały.

IV Kongres Polskiego Towarzystwa Próżniowego, Kraków 1-4 września 2007 wraz
z ELTE’07 planowany termin 4 – 7 wrzesień 2007
Organizator
PTP, AGH Katedra Elektroniki i Uniwersytet Jagielloński, Centrum NANOSAM.

Ad. 2 Działalność wydawnicza

Kolejny, No. 39, to specjalny numer biuletynu, który został włączony do zeszytu materiałów konferencji Joint Meeting of the German Vacuum Society (DVG) and Polish Vacuum Society (PTP) – Vacuum Based Science and Technology. Biuletyn ten oprócz tradycyjnej części sprawozdawczej, zawiera między innymi wspomnienia historyczne: „Zarys historii techniki wysokiej próżni w Polsce” – P. Szwemina i opisy sylwetek bardzo zasłużonych dla PTP, a obchodzących jubileusz 50-lecia pracy naukowej, profesorów Andrzeja Hałasa i Witolda Prechta. Biuletyn ten został przekazany członkom PTP biorącym udział w konferencji, jak również tym którzy brali udział w Walnym Zebraniu.

W czasopiśmie Elektronika wydano podwójny biuletyn No. (40-41), w którym złożono sprawozdanie z wspólnej konferencji towarzystw próżniowych Niemieckiego i Polskiego, uroczystości uczczenia 50-lecia pracy naukowej zasłużonych dla Próżni Profesorów Andrzeja Hałasa i Witolda Prechta oraz sprawozdanie z XIII Walnego Zebrania PTP.

Witryna internetowa http://www.ptp.agh.edu.pl ma nową oprawę graficzną i została nowocześnie zorganizowana, jest na bieżąco aktualizowana. Posiada linki do konferencji i biuletynów, ma rubrykę wspomnień (znajdujemy w niej wspomnienie, o doc. Januszu Sobańskim jednym z założycieli Polskiego Towarzystwa Próżniowego). Wśród ciekawostek znajdujemy zredagowany przez prof. Andrzeja Hałasa opis pierwszego eksperymentu próżniowego przeprowadzonego na dworze króla Władysława IV.

W związku z dużym zapotrzebowaniem na materiały szkoleniowe z zakresu wytwarzania próżni i jej zastosowań w przemyśle i małych firmach pan prof. Andrzej Hałas napisał rozdział o wytwarzaniu próżni, prof. Piotr Szwemin kończy pisanie rozdziałów o podstawach fizycznych próżni i pomiarach ciśnień. Mamy nadzieje, że jeszcze w tym roku uda się przygotować skrypt.

Ad. 3 Współpraca z zagranicznymi organizacjami próżniowymi i IUVSTA

a) Współpraca z zagranicznymi towarzystwami próżniowymi

Nawiązano aktywną współpracę z Niemieckim Towarzystwem Próżniowym czego wyrazem było zorganizowanie w dniach od 26 do 29 października 2005 roku w Krakowie wspólnego zjazdu naukowego i wystawy sprzętu próżniowego. Oba Towarzystwa postanowiły także kontynuować ten rodzaj współpracy w roku 2006 wspólnie organizując następny zjazd, tym razem w Darmstadt w Niemczech. Prof. Marek Szymoński został zaproszony jako współprzewodniczący Komitetu Programowego. Konferencję „Vacuum Based Science and Technology” PTP współorganizuje nie tylko z Niemieckim Towarzystwem Próżniowym ale także z Towarzystwem Szwedzkim i Szwajcarskim. Zainteresowanie tego rodzaju współpracą przejawia także Towarzystwo Hiszpańskie i Holenderskie, które być może dołączą do Konferencji w następnych latach. Dalsze plany wspólnych działań dotyczą starań o organizację kolejnej, XI-tej Europejskiej Konferencji Próżniowej w Polsce w roku 2009. Ostateczną decyzję w tej sprawie podejmie Przewodniczący-Elekt PTP, prof. Michalak.

b) Współpraca z Międzynarodową Unią IUVSTA

Polskie Towarzystwo Próżniowe aktywnie współpracuje z IUVSTA. Przewodniczący PTP brał udział w 99 Executive Council IUVSTA , który odbył się w San Diego w dniach od 28 – 30 IV, 2006 r. Złożono sprawozdanie z 43 IUVSTA Workshop w Zakopanem oraz informację o przygotowaniach do kolejnego szkolenia w zakresie techniki próżni sponsorowanego przez IUVSTA. II Szkoła z zakresu techniki próżni pod patronatem PTP oraz IUVSTA Kraków, 1 – 3 czerwiec 2006 otrzymała dofinansowanie w kwocie – 3,6 tys. Fr na przeprowadzenie szkolenia.

Ad. 4 Sprawy organizacyjno-członkowskie

Od ostatniego Walnego Zebrania Zarząd PTP przyjął jednogłośnie 3 nowych członków Towarzystwa: dr Ewę Kowalską z PIE w Warszawie, dr hab. Zdzisława Stępnia z Akademii Jana Długosza w Częstochowie i dr Aleksandra Krupskiego z Uniwersytetu Wrocławskiego. Przyjęto rezygnację z członkostwa w PTP prof. Barańskiego. Ustalono, że sekretarz organizacyjny i skarbnik towarzystwa sporządzą listę członków, którzy zalegają ze składkami. Wszyscy uczestnicy szkolenia PTP w czerwcu b.r. otrzymają deklarację członkowską PTP do ewentualnego wypełnienia w przypadku zainteresowania członkostwem w Towarzystwie.

            Sekretarza Naukowy PTP                                          Przewodniczący Zarządu PTP

           /-/ Prof. Tomasz Stobiecki                                             /-/ Prof. Marek Szymoński

Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej z kontroli działalności statutowej i finansowej
Polskiego Towarzystwa Próżniowego za okres od 29 października do 2 czerwca 2006r.

Komisja Rewizyjna PTP w składzie: Czesław Kiliszek – Przewodniczący, Jerzy Marks i Stanisław Hałas dokonała oceny działalności Polskiego Towarzystwa Próżniowego za od 29.10.2005 do 02.06.2006 na podstawie przedłożonych jej dokumentów. Opinie o działalności zarządu przedstawił jej przewodniczący doc. Czesław Kiliszek, który we wnioskach końcowych swojego wystąpienia podkreślił, że Komisja Rewizyjna nie stwierdza błędów i uchybień formalnych w gospodarce finansowej Towarzystwa i wnioskuje o:

  • Przyjęcie sprawozdania finansowego Polskiego Towarzystwa Próżniowego za okres 01.01.2005– 31.12.2005 r (załącznik nr 1 do Uchwały Zarządu nr 1/2006 z dnia 24.02.2006 r.).
  • Przyjęcie sprawozdania z Realizacji budżetu PTP za 2005 rok (załącznik nr 2 do Uchwały Zarządu nr 1/2006 z dnia 24.02.2006 r.).
  • Pozytywne skwitowanie działalności finansowej Polskiego Towarzystwa Próżniowego w 2005 r.
  • Przyjęcie Preliminarza Polskiego Towarzystwa Próżniowego na 2006 rok (załącznik nr1 do Uchwały nr 2/2006 dnia 24.02.2006), pamiętając o skutkach braku możliwości zrealizowania nagrody w Konkursie im. J. Groszkowskiego.

Na podstawie analizy wszystkich posiadanych dokumentów stwierdzamy, co następuje:
1. Zarząd PTP prowadził swą działalność zgodnie ze statutem Towarzystwa i realizował „Plan Działania Zarządu PTP na okres 2004-2007” zatwierdzony przez XII Walne Zebranie w dniu 20. 04. 2004. oraz realizował wnioski z XIII Walnego Zebrania w Krakowie (28.10.2005 r.).
2. W stosunkowo krótkim okresie czasu osiągnął znaczący dorobek.
3. Dokumentacja przychodów i wydatków nie budzi zastrzeżeń.

Komisja Rewizyjna biorąc pod uwagę całokształt działalności Zarządu PTP stwierdza, że wykazał on w swej pracy cechy celowości, rzetelności i gospodarności i w związku z tym przedstawia Walnemu Zebraniu wniosek o:
Pozytywne skwitowanie całokształtu działalności Zarządu PTP za bieżący okres sprawozdawczy.

Za Komisję Rewizyjną – Czesław Kiliszek

Uchwała Nr 1 z dnia 02 czerwca 2006 w sprawie sprawozdania Zarządu i sprawozdania finansowego PTP za 2005 r.

Na podstawie § 26 pkt. 7 i pkt. 8 Statutu Polskiego Towarzystwa Próżniowego Walne Zebranie Członków Towarzystwa:

§1
Przyjmuje sprawozdanie Zarządu z działalności za okres od 28.10.2005r. do 02.06.2006r., stanowiące załącznik nr1 do niniejszej uchwały i sprawozdanie z realizacji budżetu za 2005 r. stanowiące załącznik nr2 do niniejszej uchwały

§2
Zatwierdza sprawozdanie finansowe Towarzystwa za 2005 rok, stanowiące załącznik nr 3 do niniejszej uchwały, zamykające się po stronie przychodów kwotą 24 223,28 zł(dwadzieścia cztery tysiące dwieście dwadzieścia trzy złote 28gr) a po stronie wydatków kwotą 24 186,30 zł. (dwadzieścia cztery tysiące sto osiemdziesiąt sześć złotych 30gr)

Sekretarz Walnego Zebrania                       Przewodniczący Walnego Zebrania
dr Katarzyna Olszewska                                 prof. dr hab. Marek Szymoński

Uchwała Nr 2 z dnia 02 czerwca 2006 w sprawie planu działalności i budżetu na 2006 r.

Na podstawie §26 pkt. 6 i pkt8 statutu PTP Walne Zebranie Członków Towarzystwa zatwierdza:
§1
Plan działalności na 2006 r przedstawiony przez Przewodniczącego Towarzystwa, stanowiący załącznik nr 1 do niniejszej uchwały.

§2
Budżet PTP na 2006 r. stanowiący załącznik nr 2 do niniejszej uchwały.

Sekretarz Walnego Zebrania                Przewodniczący Walnego Zebrania
dr Katarzyna Olszewska                                 prof. dr hab. Marek Szymoński

Sprawozdanie Komisji Wnioskowej z XIV Walnego Zebrania PTP

Komisja Wnioskowa w składzie: prof. dr hab. Tomasz Stobiecki i dr inż. Konstanty Marszałek, po zgłoszeniu wniosku Komisji Rewizyjnej o pozytywne skwitowanie całokształtu działalności Zarządu PTP za okres sprawozdawczy od 29 października 2005 do 2 czerwca 2006 przedstawiła Walnemu Zebraniu do zatwierdzenia Uchwałę nr 1 w sprawie sprawozdania Zarządu i sprawozdania finansowego PTP oraz Uchwałę nr 2 w sprawie planu działalności i budżetu PTP.
Zebrani w głosowaniu jawnym przyjęli uchwały jednogłośnie.

W wyniku dyskusji uczestnicy Walnego Zebrania wyrazili poparcie dla wniosku Komisji Rewizyjnej i uznanie dla Zarządu PTP w szczególności dla Przewodniczącego PTP za aktywność i organizacje II Szkolenia z Zakresu Podstaw Techniki Próżni, w którym uczestniczyło 107 słuchaczy. Dr Mrszałek zaproponował aby w przyszłości szkolenie przekształcić w szkołę oraz aby tematyka poprzez wywiad i ankietę była sugerowana przez uczestników. Dzięki temu programem szkolenia dobrze zaspokoimy potrzeby i problemy na jakie napotykają słuchacze z techniką próżniową na swoich stanowiskach pracy.

Ponadto doc. Kiliszek w dyskusji upominał się o stworzenie Sekcji Producentów, do czego należy zobowiązać dr Janusza Budziocha przedstawiciela producentów w zarządzie PTP. Doc Kiliszek, zauważył również wyraźny zanik aktywności Sekcji Inżynierii Plazmowej (prawodopodobnie z przejściem na emeryturę jej kierownika prof. W. Prechta).

Doc Kiliszek zgłosił wniosek, że należy na IV Seminarium STM/AFM 2006 w grudniu w Zakopanym, gdzie spotyka się duża grupa specjalistów zainteresowanych nanotechnologią, powołaną do życia sekcje Nanotechnologii zaktywizować do działania, gdyż prof. M. Jałochowski, który wyraził zgodę na jej organizacje, nic do tej pory w tym kierunku nie uczynił.

Za Komisje Wnioskową
T. Stobiecki

Ramowy plan działalności Zarządu PTP na trzeci rok kadencji 2004-2007

Działalność Zarządu PTP będzie prowadzona w następujących kierunkach:
– sprawy organizacyjne,
– działalność szkoleniowa i współpraca z przedsiębiorstwami handlowymi i produkcyjnymi w sektorze techniki próżni i aparatury naukowej,
– działalność naukowa poprzez organizację w sekcjach Towarzystwa konferencji, seminariów i szkół naukowych,
– działalność międzynarodowa w szczególności w ramach IUVSTA,
– promocja Towarzystwa i jego działalności w mediach elektronicznych i konwencjonalnych.

1) Sprawy organizacyjne

  • zapewnienie stałego rozwoju PTP poprzez działania w kierunku pozyskiwania nowych członków, w szczególności członków zbiorowych i wspieranie nowych form działalności Towarzystwa;
  • aktywne pozyskiwanie funduszy dla działalności statutowej Towarzystwa;
  • organizowani zebrań Zarządu PTP w różnych ośrodkach krajowych celem ich poznania i nawiązywania współpracy;
  • aktywizacja członków zbiorowych
  • przygotowywanie i prowadzenie statutowych form działalności organizacyjnej Towarzystwa (zebrania Zarządu, Walne Zgromadzenia itp.).

2) Działalność szkoleniowa i współpraca z przedsiębiorstwami

  • kontynuacja nowych form szkolenia w zakresie techniki próżni przeznaczonych dla inżynierów i techników sektora produkcyjnego i handlowego; organizacja III Szkoły Techniki;
  • aktywizacja forum producentów i dystrybutorów sprzętu próżniowego i aparatury naukowej – próba utworzenia sekcji PTP;
  • wznowienie idei Medalu PTP dla najlepszego producenta;
  • kontynuacja prac dotyczących opracowania „Historii techniki próżniowej w Polsce” i wydania jej jako wydawnictwa PTP;
  • sfinalizowanie próby wydania polskiej edycji materiałów edukacyjnych  dotyczących techniki próżni.

3) Działalność naukowa

  • działalność naukową Towarzystwa prowadzą jego sekcje tematyczne. Zarząd będzie wspierał organizację seminariów, szkół i konferencji w ramach sekcji i będzie kontynuował organizowanie serii konferencji „Vacuum Based Science and Technology” w oparciu o współpracę międzynarodową PTP z Niemieckim, Szwedzkim i Szwajcarskim Towarzystwem Próżniowym ;
  • dalszego wsparcia Zarząd udzieli nowo powstałej Sekcji Nanostruktur i Nanotechnologii. PTP weźmie udział w organizacji kolejnego IV Seminarium AFM/STM w Zakopanem w grudniu 2006 roku i I konferencji nt. Nanotechnologii wiosną 2007 roku. Gospodarzem konferencji będzie Politechnika Wrocławska a jej przewodniczącym prof. M. Tłaczała. Dążyć należy do powstania regularnej konferencji „Nanotechnologia w UHV”, być może w połączeniu ze Szkołą dotycząca tej tematyki.
  • zarząd będzie kontynuował tradycje organizacji Kongresu PTP jako interdyscyplinarnej imprezy naukowej i forum producentów.

4) Działalność międzynarodowa i współpraca z IUVSTA

  • kontynuacja aktywnej reprezentacji PTP w Komitecie Wykonawczym i Oddziałach IUVSTA;
  • zabieganie o promocję PTP przy organizacji konferencji międzynarodowych o tematyce próżniowej;
  • współpraca w organizacji II Konferencji „Vacuum Based Science and Technology” we współpracy z towarzystwami próżniowymi z Niemiec, Szwecji i Szwajcarii.

5) Działalność promocyjna i informacyjna Zarządu PTP

  • kontynuacja promocji PTP poprzez internet (strona www, biuletyn w wersji elektronicznej itp.);
  • kontynuacja wydawania biuletynu PTP w postaci wkładki do czasopisma „Elektronika” lub w innej formie jeśli umowa z Redakcją „Elektroniki” nie będzie możliwa;
  • organizacja kolejnej edycji konkursu im. Groszkowskiego na najlepszą pracę dyplomową i doktorską z tematyki związanej z szeroko pojętymi zagadnieniami próżni i dziedzin wykorzystujących próżnię w prowadzonych badaniach;
  • zapewnienie środków dla ponownej edycji nagrody naukowej PTP;
  • aktywne wspieranie krajowych inicjatyw sprzyjających rozwojowi techniki próżni i nauk wykorzystujących aparaturę i techniki próżniowe.

Prof. dr hab. Marek Szymoński
Przewodniczący PTP